1) człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);
2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe);
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przybory szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne);
4) praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, problemy);
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne);
7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, wymiana i zwrot towaru, promocje, korzystanie z usług);
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie);
9) kultura (np. uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);
12) nauka i technika (np. wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych);
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, ochrona środowiska naturalnego).
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje.
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu.
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
7) wyraża uczucia i emocje.
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
6) składa gratulacje, odpowiada na gratulacje;
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca;
9) prosi o radę i udziela rady;
10) pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym, oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
Średni oczekiwany poziom biegłości językowej (w skali ESOKJ), w tym zakresu środków językowych w wypowiedziach pisemnych - A2.
1. Formy koniugacyjne czasowników:
• regularnych, np. tomar, comer, vivir
• nieregularnych z przegłosem
- e>ie, np. pensar
- o>ue, np. poder
- e>i, np. pedir
• nieregularnych z obocznością spółgłoskową
- n>ng, np. poner
- c>zc, np. conocer
• całkowicie nieregularnych, np. ser, estar, dar, ver, ir, hacer
• zwrotnych, np. levantarse, sentirse.
2. Czasowniki ułomne, np. llover, nevar.
3. Czasowniki typu gustar, encantar, parecer, doler.
4. Czasownik podría w formach grzecznościowych i w zdaniach wyrażających prośby, np. ¿Podrías cerrar la puerta?
5. Czasownik (me, te, le, nos, os, les) gustaría w zdaniach wyrażających życzenia, pragnienia, np. Me gustaría hacer una excursión.
6. Morfologia i użycie czasów trybu oznajmującego (modo indicativo):
• presente: informowanie o teraźniejszości; informowanie o czynnościach zwyczajowych; proszenie o coś; proponowanie czegoś; mówienie o zaplanowanej przyszłości, np. Trabaja en una fábrica. Todos los días veo el telediario. ¿Puedes bajar la tele? ¿ Quieres dar una vuelta? Este verano vamos a España.
• pretérito perfecto: mówienie o czynnościach zakończonych niedawno lub w bliżej nieokreślonej przeszłości; informowanie o doświadczeniach życiowych, np. Esta mañana me he levantado tarde. He leído este libro. ¿Has estado en París alguna vez?
• pretérito indefinido: informowanie o czynnościach przeszłych niemających związku z teraźniejszością, np. En agosto fuimos de vacaciones y lo pasamos muy bien.
• pretérito imperfecto: informowanie o czynnościach zwyczajowych w przeszłości; opis sytuacji, osób lub przedmiotów, np. Solía regalarle flores. Cuando era niño, vivía en casa de sus abuelos. La casa estaba en las afueras de la ciudad.
• futuro imperfecto: informowanie o czynnościach przyszłych; prognozy, np. Terminaré los estudios dentro de dos años. Mañana lloverá.
7. Tryb rozkazujący (modo imperativo):
• imperativo afirmativo - 2. osoba liczby pojedynczej i mnogiej, np. ¡Haz la cama! ¡Levántate! ¡Venid aquí!; pozostałe formy - znajomość bierna, np. Deme dos billetes, por favor.
• imperativo negativo - znajomość bierna, np. No te preocupes. No paséis por aquí. No se olvide de la documentación.
8. Konstrukcje peryfrastyczne z gerundio:
• estar + gerundio, np. Mi padre está hablando por teléfono.
• seguir + gerundio, np. Sigue trabajando en la misma empresa.
9. Konstrukcje peryfrastyczne z bezokolicznikiem:
• ir + a + infinitivo, np. ¿Vais a pintar la casa?
• tener que + infinitivo, np. Tengo que hacer los deberes.
• haber que + infinitivo, np. Hay que comprar pan.
• deber + infinitivo, np. Debes comer más fruta.
10. Użycie czasowników ser, estar i haber.
• ser. identyfikacja osoby lub przedmiotu; określenie narodowości, zawodu, pochodzenia; opis osoby, przedmiotu, miejsca; określanie czasu, np. Somos chilenos. Es ingeniera. Eres inteligente. Mi habitación es luminosa. Hoy es lunes.
• estar, lokalizacja w przestrzeni i w czasie, opisywanie stanu fizycznego, emocjonalnego, samopoczucia, np. Estáis en casa. Estamos en primavera. Los platos están sucios. La tienda está cerrada. Estoy cansada. ¿Estáis irritados?
• kontrastywne użycie ser i estar.
- ser/estar + przymiotnik, np. ser/estar triste
• haber, wyrażenie istnienia lub obecności, np. Hay mucha gente. En esta calle hay cinco bares. Hay alguien en tu despacho.
• kontrastywne użycie haber i estar, np. En la habitación hay una mesa y tres sillas. La mesa está en el centro de la habitación.
1. Rodzajnik określony el, la, los, las.
2. Rodzajnik nieokreślony un, una, unos, unas.
3. Formy ściągnięte z przyimkami a (al) i de (del).
4. Użycie struktury el/la/los/las + de, np. El de la barba. Los de la derecha.
5. Opuszczanie rodzajnika z określeniem zawodu, narodowości, z imionami własnymi, przy bezpośrednim zwracaniu się do kogoś, z dniami tygodnia i porami roku, np. Soy estudiante. Son franceses. Buenos días, señora. Es lunes. Estamos en otoño.
1. Liczba pojedyncza i mnoga, np. mesa - mesas, director - directores, lápiz - lápices
2. Rodzaj rzeczownika:
• rodzaj naturalny i gramatyczny, np. un chico, una chica, una mujer, un hombre, un abrigo, una puerta
• wyjątki, np. el día, el problema, la radio, la mano
• rzeczowniki posiadające tę samą formę dla rodzaju męskiego i żeńskiego, np. el/la estudiante, el/la periodista
3. Potocznie używane formy skrócone, np. bici, boli, cole, tele.
1. Zaimki osobowe:
• forma akcentowana (forma tónica): yo (mí), tú (ti), él, ella, usted, nosotros/-as, vosotros/- as, ellos, ellas, ustedes
• forma nieakcentowana (forma átona): me, te, le, lo, la, les, los, las, nos, os
- w funkcji dopełnienia bliższego, np. Te quiero. No las conozco.
- w funkcji dopełnienia dalszego, np. No te diré nada. ¿Qué le regalaron?
• zaimki w połączeniu z bezokolicznikiem i z gerundio, np. Quiero conocerla. /La quiero conocer. Se está lavando. / Está lavándose.
• zaimki z przyimkami, np. para mí, de ti, conmigo, contigo, sobre nosotros.
2. Zaimki zwrotne, np. Me lavo. Tienes que relajarte.
3. Zaimki wskazujące este, ese, aquel, esta, esa, aquella, estos, esos, aquellos, estas, esas, aquellas
• zaimki nieodmienne (demostrativos neutros) esto, eso, aquello.
4. Zaimki dzierżawcze:
• forma nieakcentowana (forma átona), np. Mi gato es negro.
• forma akcentowana (forma tónica) - znajomość bierna, np. Los vuestros son blancos. Es mío.
5. Zaimki względne que, quien/-es.
6. Zaimki pytajne qué, quién/-es, dónde, cuánto/-a/-os/-as, cómo, cuándo, cuál/-es.
7. Użycie zaimków pytajnych w zdaniach wykrzyknikowych, np. ¡Qué bonito! ¡Cuánta gente!
8. Zaimki nieokreślone alguno, ninguno, algo, nada, alguien, nadie
• formy skrócone algún, ningún.
1. Liczebniki główne, np. dos mil personas
• rodzaj męski i żeński, np. un vaso, una cuchara, doscientos euros, quinientas personas.
2. Liczebniki porządkowe od 1 do 5
• rodzaj męski i żeński, np. segunda semana, cuarto piso
• formy skrócone, np. primer día, tercer lugar.
1. Liczba mnoga, np. pequeño - pequeños, joven - jóvenes.
2. Rodzaj męski i żeński, np. alemán - alemana, nuevo - nueva
• przymiotniki posiadające tę samą formę dla rodzaju męskiego i żeńskiego, np. estadounidense, triste, feliz.
3. Formy skrócone buen, mal, gran.
4. Zgodność przymiotnika z liczbą i rodzajem wyrazów określanych, np. buenos amigos.
5. Stopniowanie przymiotników:
• regularne, np. rico - más rico - el más rico
• nieregularne: grande - mayor - el mayor, pequeño - menor - el menor, bueno - mejor
- el mejor, malo - peor - el peor
• superlativo absoluto - znajomość bierna, np. buenísimo, riquísima.
6. Konstrukcje porównawcze tan... como...; más... que...
• konstrukcja el más... de... .
1. Przysłówki miejsca, np. aquí, abajo, arriba, cerca, lejos.
2. Przysłówki czasu, np. ahora, tarde, hoy, ayer.
3. Przysłówki sposobu, np. bien, mal, despacio, difícilmente, rápidamente.
4. Przysłówki ilości, np. mucho, poco, muy, bastante, demasiado, casi, tanto, tan.
5. Przysłówki częstotliwości, np. siempre, a menudo, a veces.
6. Przysłówki twierdzenia, np. sí, también, por supuesto.
7. Przysłówki przeczenia, np. no, tampoco.
8. Przysłówki wyrażające wątpliwość, np. quizás, a lo mejor.
9. Stopniowanie przysłówków, np. bien - mejor, mal - peor.
10. Miejsce przysłówka w zdaniu, np. Trabaja mucho. Está muy cansado. Es bastante difícil.
1. Najczęściej używane przyimki, np. a, bajo, con, contra, de, desde, durante, en, entre, hasta, para, por, según, sin, sobre.
2. Najczęściej używane wyrażenia przyimkowe, np. al final de, al lado de, alrededor de, antes de, cerca de, debajo de, delante de, dentro de, después de, detrás de.
3. Rekcja często używanych czasowników, np. empezar a, terminar de, llegar a, venir a/de, pensar de/en, ir a/en/de, estar de/en.
Spójniki, np. y (e), o (u), ni, pero, luego, aunque, porque, como, mientras, si.
1. Zdania oznajmujące:
• twierdzące, np. Soy de Madrid. Quiere venir mañana.
• przeczące, np. No, no soy de aquí. No tengo coche.
2. Zdania pytające:
• bezpośrednie, np. ¿Dónde está Juan? ¿Está Julia en casa?
• pośrednie, np. No sé dónde está Juan. Quiere saber si Julia está en casa.
3. Zdania i wypowiedzenia rozkazujące, np. ¡Dámelo! ¡No te levantes!
4. Zdania i wypowiedzenia wykrzyknikowe, np. ¡Cuánta hambre tengo! ¡Qué calor!
5. Zdania bezosobowe:
• wyrażone za pomocą konstrukcji se + 3 os. l. poj. lub l. mn. - znajomość bierna, np. Se habla inglés. Se aceptan tarjetas. Se prohíbe sacar fotos.
• z czasownikami w 3 os. l. mn., np. Dicen que el español es fácil.
• z czasownikami haber i hacer, np. Hay niebla. Hace sol.
6. Zdania współrzędnie złożone, np. Estoy cansado, pero quiero terminarlo. Me levanté temprano y fui a correr.
7. Zdania podrzędnie złożone:
• podmiotowe i dopełnieniowe, np. Creo que tiene dinero.
• przydawkowe (względne), np. Vivía en un piso que tenía seis dormitorios. Juan y Ana, que son mis mejores amigos, se casan en junio.
• okolicznikowe:
- czasu, np. Cuando llegaron, la taquilla estaba cerrada.
- przyczyny, np. Estudio porque quiero sacar buenas notas.
Como quiero sacar buenas notas, estudio. - znajomość bierna
- skutku, np. He trabajado hasta muy tarde y por eso estoy cansada.
- celu, np. He ido a la biblioteca para devolver el libro.
- warunku (warunek rzeczywisty), np. Si hace buen tiempo, iremos a la playa.
8. Zdania w mowie zależnej (zdanie nadrzędne w presente de indicativo lub pretérito perfecto de indicativo), np. Dice que vendrá mañana. Ha dicho que se queda en casa.
W tekstach na rozumienie ze słuchu oraz rozumienie tekstów pisanych mogą wystąpić środki gramatyczne spoza powyższej listy. Znajomość takich środków nie będzie jednak warunkowała poprawnego rozwiązania zadań egzaminacyjnych.
poleca:
